ลำดับพิธีงานแต่งงาน

ลำดับพิธีงานแต่งงาน งานแต่งพิธีเช้าแบบไทย ในพิธีมงคลสมรสช่วงงานเช้านั้นมักจัดตามธรรมเนียมที่ยึดถือปฏิบัติตามกันมาตั้งแต่สมัยปู่ย่าตายาย ซึ่งบางส่วนของพิธีการนั้นอาจจะมีการปรับเปลี่ยนตามสมัยนิยมหรือตามแต่ละท้องถิ่นก็ได้เช่นกัน

ลำดับขั้นตอนการจัดงานแต่งงานในพิธีเช้า มีดังนี้

1. พิธีสงฆ์

เพื่อเริ่มต้นชีวิตคู่ด้วยความเป็นสิริมงคลโดยถือคติ “ทำบุญร่วมชาติ ตักบาตรร่วมขัน” สำหรับพิธีเจริญพระพุทธมนต์ และตักบาตร จะทำในช่วงเช้า หรือ ช่วง 11 โมง และเลี้ยงพระฉันท์เพลก็ได้ แล้วแต่เวลาฤกษ์ยาม ส่วนขั้นตอนพิธีเจริญพระพุทธมนต์ ในลำดับพิธีงานแต่งงาน มีดังนี้

1. เมื่อพระสงฆ์มาประจำที่อาสนะของสงฆ์ และ คู่บ่าวสาวพร้อมแล้ว ให้บ่าวสาวจุดธูปเทียนที่โต๊ะหมู่บูชา โดยจุดเทียน 2 เล่ม จุดธูปคนละ 3 เล่ม กราบพระพุทธพร้อมกัน 3 ครั้ง และหันไปกราบพระสงฆ์ พร้อมกันนั้น ประเคนมงคลแฝด, แป้งเจิม, ขันน้ำมนต์ แด่ประธานสงฆ์
2. พิธีกรนำกล่าวบูชาพระรัตนตรัย และอาราธนาศีล (มะยัง ภันเต..) ตามด้วยพระสงฆ์สวดให้ศีล และเริ่มพิธีเจริญพระพุทธมนต์
3. พิธีกรนำอาราธนาพระปริตร (วิปัตติปะฏิพาหายะ…)
4. พระสงฆ์เจริญพระพุทธมนต์บทมงคลสูตร
5. เจ้าบ่าวเจ้าสาวจุดเทียนน้ำมนต์ 
6. พระสงฆ์สวดบทพาหุง 
7. เจ้าบ่าวเจ้าสาวลุกไปตักบาตร
8. เจ้าภาพถวายข้าวพระพุทธ บ่าวสาวประเคนอาหารแด่พระสงฆ์
9. หลังพระสงฆ์ฉันเสร็จ คู่บ่าวสาวประเคนเครื่องไทยธรรม (หากมี)
10. กรวดน้ำ ตามด้วยพระสงฆ์ประพรมน้ำมนต์ และ ในบางกรณีประธานสงฆ์จะเจิมหน้าผากเจ้าบ่าว และเจ้าบ่าวเจิมหน้าผากเจ้าสาว 

2. การตั้งขบวนขันหมาก และแห่ขันหมากงานแต่ง

เมื่อดำเนินการพิธีสงฆ์เรียบร้อยแล้ว ทางฝ่ายเจ้าบ่าวจะเตรียมตั้งขบวนขันหมาก โดยในขบวนขันหมากที่ทางฝ่ายเจ้าบ่าวเตรียมมานั้น จะมีการจัดทั้งขบวนขันหมากเอกและขันหมากโท ลำดับการยืนในขบวนขันหมาก

1. ญาติ หรือเพื่อนเจ้าบ่าวถือต้นกล้วยและอ้อย (ประเพณีภาคกลาง บางจังหวัด)
2. เฒ่าแก่ ตัวแทนทางฝ่ายเจ้าบ่าวที่ให้ความเคารพ นำขบวนขันหมาก 
3. เจ้าบ่าวถือพานธูปเทียน
4. พ่อแม่ เจ้าบ่าวถือ พานขันหมากเอก พานสินสอด(เงิน) อาจจะเปลี่ยนเป็นญาติผู้ใหญ่แทนได้ค่ะ เพื่อให้คุณพ่อคุณแม่ ได้เดินในขบวนขันหมากได้อย่างสะดวกมากยิ่งขึ้นค่ะ
5. ญาติพี่น้องถือ พานทอง พานแหวน และพานสินสอดอื่นๆ ตามที่ตกลงกัน ในส่วนของขบวนขันหมากเอก
6. ญาติพี่น้องและคนรู้จัก ถือขบวนขันหมากโท (นิยมเลขคู่)

การจัดขบวนขันหมาก รายละเอียดสิ่งของที่จัดเตรียมและจำนวนพาน ในขบวนขันหมากอาจแตกต่างกันในแต่ละท้องที่และภูมิภาค

เมื่อได้ฤกษ์หรือถึงเวลาออก ให้ขบวนขันหมาก โห่ร้อง “โห่ ฮี โห่ ฮี โห… ฮิ้ว” 3 รอบ พร้อมกับออกก้าวเดิน ซึ่งจะมีขบวนกลองยาวหรือไม่มีก็ได้ แต่ถ้าหากมี ก็จะเพิ่มความสนุก สร้างสีสัน   ส่วนทางฝ่ายเจ้าสาวนั้นจะมีการนำเด็กมารอรับขบวนขันหมาก เมื่อขบวนถึงหน้าประตูทางเข้าบ้านเจ้าสาว เด็กรับขบวนขันหมากจะกล่าวเชิญเข้าบ้าน จากนั้นขบวนขันหมากก็จะเตรียมตัวเข้าไปในบ้าน ซึ่งจะต้องผ่านด่าน ประตูทั้ง 3 คือ ประตูนาก ประตูเงิน และประตูทอง โดยเจ้าบ่าวจะเตรียมซองไว้ เพื่อเป็นสิ่งแลกเปลี่ยนขอผ่านประตู

3. พิธีสู่ขอและพิธีปูเรียงสินสอด

เมื่อทางฝ่ายเจ้าสาวรับขบวนขันหมากเสร็จเรียบร้อยแล้วก็เริ่มเข้าสู่พิธีถัดไป โดยการนำของจากขบวนขันหมากมาจัดวางเรียงกัน จากนั้นเฒ่าแก่ฝ่ายชายจะเริ่มการเจรจาสู่ขอ เมื่อตกลงยินยอมแล้ว จากนั้นผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าสาวหรือคุณแม่เจ้าสาว จะเปิดพานสินสอด เพื่อตรวจนับสินสอด ว่าเป็นไปตามที่ตกลงกันหรือไม่ โดยปูเรียงจัดวางอยู่บนผ้าแดงหรือผ้าเงินผ้าทอง ทำทีเป็นตรวจนับตามธรรมเนียม หลังจากนับสินสอดเสร็จเรียบร้อยแล้ว ผู้ใหญ่ทั้งสองฝ่ายจะช่วยกันโปรยถั่ว งา ข้าวเปลือก ข้าวตอก ดอกไม้ ใบเงิน ใบทอง ที่บรรจุมาในพานขันหมากเอกลงบนสินสอด ต่อมาแม่ของเจ้าสาวจะห่อสินสอดด้วยผ้า แล้วแบกขึ้นไว้บนบ่าตามประเพณี โดยมีรายละเอียด ดังนี้

ฝ่ายเจ้าบ่าวนำขันหมากวางไว้บริเวณที่เจ้าสาวตระเตรียมไว้ให้ พิธีกรเชิญผู้ใหญ่ทั้งสองฝั่งนั่งประจำตำแหน่ง โดยตามประเพณีไทย ฝ่ายเจ้าสาวจะอยู่ทางซ้ายมือของฝ่ายเจ้าบ่าว และฝ่ายเจ้าบ่าวจะอยู่ทางขาวมือของฝ่ายเจ้าสาว ดั่งคำกล่าวที่ว่า “หญิงซ้าย ชายขาว”

• พิธีกรเริ่มอธิบายถึงรายละเอียดและความหมายของเครื่องขันหมากต่าง ๆ พร้อมเริ่มเกริ่นนำเข้าสู่พิธีสู่ขอต่อหน้าแขกผู้มีเกียรติและสักขีพยาน
  เฒ่าแก่ฝ่ายเจ้าบ่าว : กล่าวสู่ขอและหากฝ่ายเจ้าสาวเห็นดีเห็นงาม เฒ่าแก่ฝ่ายเจ้าสาวจึงตอบตกลง
• ผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าสาวเปิดผ้าคลุมสินสอดออก ตรวจสอบสินสอดทองหมั้นพอเป็นพิธี
  พิธีกรดำเนินการสอบถามผู้ใหญ่ฝ่ายหญิง ขออนุญาตให้เจ้าบ่าวได้พบเจ้าสาวหรือไม่ ฝ่ายเจ้าบ่าวเดินไปรับตัวเจ้าสาว
• พ่อแม่ฝ่ายเจ้าสาวนำใบเงินใบทอง ใบนาค และของมงคลทั้งหลาย จากพานขันหมากเอกปูบนผ้า และนำสินสอดวางทับ
  พ่อแม่ทั้งสองฝ่ายนำผลหมากในพานขันหมากเอกใส่ในสินสอด ทองหมั้น โปรยข้าวตอกดอกไม้ต่าง ๆ และอวยพรแก่คู่บ่าวสาว คู่บ่าวสาวประนมมือไหว้รับพร
• พ่อแม่ฝ่ายหญิงรวบผ้าห่อสินสอดยกขึ้น แล้วทำท่าประหนึ่งหอบสินสอดไม่ไหว เพราะว่าหนักมาก และกล่าวถ้วยคำมงคล เช่น ห่อนี้หนักจังเลย คงมีเงินมีทองมากมายก่ายกองแน่ ๆ

4. พิธีสวมแหวนหมั้น

หลังจากผ่านพิธีสู่ขอและปูเรียงสินสอดไปเป็นที่เรียบร้อยแล้ว  เมื่อถึงเวลาฤกษ์อันเป็นมงคลตามที่กำหนด ท่ามกลางแขกผู้มีเกียรติที่มาเป็นสักขีพยาน โดยในการสวมแหวนหมั้นนั้น เจ้าบ่าวจะสวมให้เจ้าสาวก่อน เมื่อสวมแล้วให้เจ้าสาวก้มลงกราบเจ้าบ่าว เมื่อเสร็จแล้ว ก็เป็นฝ่ายหญิงสวมให้เจ้าบ่าวต่อ ตามด้วยทั้งคู่บ่าวสาวก้มกราบรำลึกพระคุณบิดามารดา

5. พิธีรับไหว้ หรือ พิธีไหว้ผู้ใหญ่

หลังเสร็จพิธีสวมแหวนหมั้น พิธีมงคลลำดับต่อไป คือพิธีรับไหว้ ในงานแต่งพิธีกรและผู้ดูแลจะปรับเปลี่ยนโซฟาหรือตำแหน่งที่ตั้งตามความเหมาะสม และกล่าวเชิญผู้ใหญ่ทีละคู่ขึ้นบนเวที หรือ บริเวณพิธีการ พิธีไหว้ผู้ใหญ่นั้น ทำเพื่อเป็นการฝากเนื้อฝากตัวของคู่บ่าวสาว การไหว้พ่อแม่หรือญาติผู้ใหญ่นั้น คู่บ่าวสาวต้องก้มกราบ 3 ครั้ง ส่วนญาติคนอื่นให้กราบครั้งเดียวโดยไม่ต้องแบมือ เมื่อก้มกราบแล้วจึงส่งพานธูปเทียนให้ผู้ใหญ่ ท่านจะรับไหว้และผูกสายสิญจน์ที่ข้อมือคู่บ่าวสาว (ในปัจจุบันอาจจะไม่มีการผูกข้อมือ เพื่อความรวดเร็ว) พร้อมกับให้พรและใส่ซองเงิน หรือของมีค่าอย่างอื่นลงบนพานให้ไว้เป็นเงินทุนในการสร้างครอบครัว

6. การเจิมหน้าผากและสวมมงคล

ให้จุดเทียนเพื่อกราบบูชาพระศรีรัตนตรัยที่หน้าแท่นหรือโต๊ะหมู่บูชาที่จัดเตรียมไว้ แล้วนั่งประจำที่ที่ตั่งสำหรับทำพิธีรดน้ำสังข์ โดยประธานในการแต่งงานจะเป็นผู้สวมพวงมาลัย และสวมมงคลให้กับคู่บ่าวสาว รวมทั้งเจิมหน้าผาก ในบางกรณี ประเพณีบางพื้นที่จะเป็นประธานสงฆ์เจิมหน้าผากให้เจ้าบ่าว และเจ้าบ่าวเจิมหน้าผากเจ้าสาวแทนค่ะ นอกจากนี้ สำหรับการนั่งที่ตั่งหรือตอนไหว้พระ เจ้าสาวจะต้องนั่งฝั่งซ้ายของเจ้าบ่าวเสมอ

7. พิธีหลั่งน้ำพระพุทธมนต์และประสาทพร

หลังจากประธานในพิธี จะทำการคล้องพวงมาลัย และสวมมงคลแฝดบนศีรษะของบ่าวสาว พร้อมทั้งเจิมที่หน้าผากมงคลแฝด และแป้งเจิมที่นำมาใช้นั้นเป็นของที่ได้ผ่านพิธีมงคลมาเรียบร้อย จากนั้นประธานหลั่งน้ำอวยพรให้บ่าวสาว ตามด้วยพ่อแม่ ญาติผู้ใหญ่ ผู้ร่วมงานที่เป็นผู้ใหญ่ และเชิญแขกอื่นๆ เข้ารดน้ำตามลำดับความอาวุโส ขณะรดน้ำก็จะมีการให้พรแก่คู่บ่าวสาวไปด้วย ส่วนมากแล้วผู้ที่รดน้ำสังข์จะเป็นผู้ที่สมรสแล้ว เด็ก ๆ และ วัยรุ่นนั้น ไม่จำเป็นต้องรดค่ะ

8. พิธีเรียงหมอน หรือ พิธีปูที่นอน (ส่งตัวเจ้าสาว)

เมื่อได้ฤกษ์เวลาส่งตัวเจ้าสาว หรือ พิธีเรียงหมอน ให้เตรียมข้าวตอกดอกไม้และอุปกรณ์ความเชื่อ มาโรยบนเตียงที่จะให้คู่บ่าวสาวนอน โดยจะต้องใช้ผ้าปูเตียงที่เพิ่งซื้อใหม่มาปู ผู้ที่ทำพิธีเชื่อกันว่าให้เลือกผู้ใหญ่ที่สมรสแล้ว และไม่ทะเลาะเบาะแว้งกัน มีครอบครัวที่มีความสุข รักใคร่กลมเกลียวกันดี ให้เป็นผู้ทำพิธี

สิ่งที่ต้องใช้ใน พิธีปูเตียง หรือ พิธีเรียงหมอน ประกอบด้วย

• ชุดปูที่นอน หมอน ใหม่ทั้งหมด (บางคนใช้ชุดที่นอนที่จะใช้จริง ๆ หลังจบพิธีก็เก็บไว้เพื่อความเป็นสิริมงคล)
• ข้าวตอกดอกไม้ + เหรีญเงิน 1 ขัน
• ถั่ว งา ข้าวเปลือก พืชมงคล (นิยมใช้ที่เหลือมาจากพานขันหมาก)
• ฝักเขียว 1 ผล (บางแห่งก็ไม่ใช้)
• แมว 1 ตัว หรือ รูปปั้นแมว (บางแห่งก็ไม่ใช้)
• ไม้เท้า 1 อัน (บางแห่งก็ไม่ใช้)
• หินบด 1 ชุด (บางแห่งก็ไม่ใช้)

ระหว่างทำพิธี ผู้ใหญ่จะโรยข้าวตอกดอกไม้ พืชมงคลต่าง ๆ ลงบนเตียง พร้อมกับพูดสิ่งดีดี เช่น มีลูกเต็มบ้านมีหลานเต็มเมือง มีความสุข มีเงินมีทอง การงานก้าวหน้า ฯลฯ ว่ากันไปตามวาทะศิลป์ของผู้อวยพร แล้วแสร้งทำเป็นหลับทั้งคู่ หลังจากตื่นแล้ว ก็ให้พูดสิ่งดีดีอีกครั้ง แล้วหลังจากนั้น คู่บ่าวสาวจึงนอนบนเตียงแล้วหลับไป พร้อมกับตื่นลืมตารับชีวิตคู่ที่สดใสที่กำลังรอคุณอยู่

เป็นอันจบพิธี

ดูแพคเกจงานแต่งพิธีเช้า